Zelfliefde en grenzen aangeven zijn twee onderwerpen die voor mij persoonlijk van groot belang zijn geweest in mijn eigen leven en herstelproces. Ik heb geleerd dat zelfliefde niet alleen gaat over het accepteren van de goede eigenschappen van onszelf, maar ook over het erkennen en accepteren van onze schaduwkanten. Het gaat over geaard zijn en weten waar onze grenzen liggen, en deze op een gezonde manier aan anderen communiceren. Als we in alleen maar licht en liefde leven, kan dat even mooi zijn: het kan ook een vlucht uit de werkelijkheid zijn. Want de werkelijkheid is soms donker, vol schaduw en helemaal niet licht. Hierbij denk ik ook aan Yin en Yang. Het donker in het licht en het licht in het donker. Het leven is dualistisch. Het kan niet altijd vrolijk, voorspoedig en mooi gaan. We zijn geen teletubbies, maar mensen. En bij dat lastige mensstuk, hoort ook het aangeven van grenzen. Iets wat ik zelf in ieder geval niet als vanzelf kan en met vallen en opstaan heb moeten leren.
Voor mij is zelfliefde niet alleen een gevoel van warmte en comfort, maar dus ook van kracht, erkennen dat het soms rot is en van standvastigheid. Het betekent dat ik mezelf serieus neem en respecteer, en dat ik mijn eigen welzijn en behoeften niet ondergeschikt maak aan die van anderen.
Grenzen aangeven kan soms eng zijn, vooral als we zijn opgevoed met het idee dat we altijd aardig en meegaand moeten zijn. Maar het is belangrijk om te onthouden dat grenzen aangeven juist een teken is van respect voor onszelf en anderen. Door onze grenzen aan te geven, laten we zien dat we onszelf serieus nemen en dat we onze eigenwaarde en zelfrespect hoog in het vaandel hebben staan.
In mijn eigen leven heb ik geleerd dat het stellen van grenzen niet betekent dat we anderen afwijzen of buitensluiten. Het betekent juist dat we duidelijkheid scheppen in onze relaties en dat we onze eigen behoeften en grenzen respecteren. Het betekent dat we gezonde relaties opbouwen waarin we elkaar respecteren en steunen, zonder dat dit ten koste gaat van ons eigen welzijn. Ik ben me ervan bewust dat het stellen van grenzen soms tot confrontaties kan leiden en dat dit moeilijk kan zijn. Maar ik heb geleerd dat als ik mijn eigen grenzen niet respecteer, ik mezelf uiteindelijk meer schade toebreng dan anderen. Het is natuurlijk zo dat grenzen aangeven een proces is en dat het tijd en oefening kost. Maar als we het eenmaal onder de knie hebben, kunnen we ons leven inrichten op een manier die gezond en bevredigend is voor onszelf en de mensen om ons heen.
Dus mijn boodschap is deze: zelfliefde en grenzen aangeven gaan hand in hand. Het gaat niet alleen over het accepteren van wie we zijn, maar ook over het erkennen en respecteren van onze eigen grenzen. Het gaat over het vinden van een gezonde balans tussen onze behoeften en die van anderen, en over het creëren van gezonde relaties waarin we ons gesteund en gewaardeerd voelen. En om je grenzen aan te geven, moet je ze soms eerst leren kennen. Want waar liggen je grenzen eigenlijk? Een unieke zoektocht.
